Stół i jego symbolika

Wraz z upływem czasu i zmianami, jakie niesie za sobą nieustanny postęp cywilizacji wydaje się, że łatwo możemy zatracić wyczucie pewnych istotnych elementów. Przykładem tego może być w pewien sposób gasnąca symbolika stołu rodzinnego, niegdyś centralnego miejsca w każdym domu.

Stół w kulturze europejskiej

Czerpiąc informacje z legend, mitów oraz historii religii łatwo możemy zdać sobie sprawę, jak ważne znaczenie ma stół czy ława. Wystarczy spojrzeć na historię Ostatniej Wieczerzy, gdy apostołowie zasiadali wokół stołu, a Chrystus zajmował centralne miejsce pośród nich. Zapewne stąd zwyczaj zbierania się podczas świąt czy to przy wigilijnym, czy wielkanocnym stole – odtwarzany jest rytuał z Ewangelii. Jednak podobnie sprawa wygląda z legendami świeckimi – np. o królu Arturze i jego okrągłym stole – tutaj symbolika jest jeszcze silniejsza, ponieważ okrągły stół ukazuje, że każdy kto przy nim zasiada jest równy innym, brak tutaj miejsca wyznaczonego dla lidera. Okrągły stół nam, Polakom, kojarzy się głównie z wydarzeniami roku 1989. Niezależnie do której historii się odwołamy, stół to przede wszystkim miejsce rozmów, negocjacji i podejmowania decyzji, i jego szczególne znaczenie jest niepodważalne. Jak ta sytuacja wygląda dziś?

Współczesne komplikacje

Przeglądają czasopisma związane z wystrojem wnętrz, łatwo zauważyć że stoły czy ławy rzadko zajmują dominującą pozycję w pomieszczeniach. Wyeksponowany jest kominek, telewizor, fantazyjne komplety mebli, jednak stół zdecydowanie traci na znaczeniu. Rzeczywistość zwykle oddala się od zdjęć katalogowych, dlatego w mieszkaniach rodziny czy znajomych można często spotkać stół na wiodącym miejscu w kuchni czy salonie. Co ważne, urządzając mieszkanie musimy podjąć właśnie tę decyzję – czy stół, a tym samym rodzinne posiłki przy nim odbywać się będą w kuchni, jadalni czy salonie. Dawniej duże znaczenie przypisywano temu, kto jakie ma wyznaczone miejsce przy stole. Najczęściej miejsce gospodarzy znajdowało się przy krótszym boku stołu, tak aby byli oni najlepiej widoczni dla pozostałych uczestników. Dziś np. podczas uroczystości weselnych można spotkać się z podobną hierarchią, która czasem może stać się symbolem wykluczenia dla niektórych gości. Zwykle wychodzi się z założenia podziału sali na dwa stołu, przy których zasiadają dwie rodziny – pana i pani młodej. Stół w naszym domu wybieramy przede wszystkim zwracają uwagę na jego walory estetyczne, materiał i kształt, ale również na wielkość – osoby bardziej towarzyskie będą poszukiwały większego stołu, gdyż oczami wyobraźni widzą przy nim duże grono swoich znajomych. Inna sprawa to umieszczenia kosztownego stołu jakby „na pokaz”, jedynie w celu ozdobnym, jednak nie spełnia on funkcji spajającej ludzi – takie rozwiązanie nieco mija się z celem.